Masz pytanie?

Skontaktuj się ze mną!

Najprościej ujmując, mediacje sądowe to te, które inicjowane są na mocy postanowienia wydanego przez sąd o skierowaniu danej sprawy do mediacji.

W sprawach cywilnych takie postanowienie sąd może wydać z własnej inicjatywy. Zasadą jest, że sąd może skierować strony do mediacji tylko jeden raz po wszczęciu postępowania i może to uczynić wyłącznie do momentu zakończenia pierwszej rozprawy. Wyjątkiem są postępowania o rozwód i separację. W tych przypadkach sąd może kierować strony do mediacji w każdym stanie sprawy, ale może to uczynić tylko jeden raz w toku całego postępowania. Wyłącznie zgodny wniosek obu stron postępowania o rozwód lub separację może skutkować tym, że sąd wyda kolejne postanowienie skierowania stron ponownie do mediacji.

Sąd może również wydać postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji, gdy strony złożą zgodny wniosek na jej przeprowadzenie, albo gdy jednak strona wystąpi do sądu z wnioskiem o mediację, a druga strona wyrazi zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym.

Zdarzyć się może sytuacja, w której sąd wyda postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji na skutek podniesienia zarzutu przez pozwanego. Dotyczy to tych spraw, w których strony najpierw same zwróciły się do wybranego mediatora z wnioskiem o przeprowadzenie mediacji pozasądowej, ale jedna ze stron zamiast przystąpić do mediacji i tak wniosła do sądu pozew o rozstrzygnięcie tego sporu. W takim przypadku pozwany może podnieść stosowny zarzut przed sądem, a wówczas sąd skieruje sprawę do mediacji sądowej.

Warto podkreślić, że postanowienie sądu o skierowaniu sprawy do mediacji nie nakłada na strony żadnego przymusu wzięcia w niej udziału. Wynika to z podstawowej zasady mediacji – dobrowolności, która uprawnia strony w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia lub doręczenia postanowienia o skierowaniu sprawy do mediacji do niewyrażenia zgody na mediację.

W postanowieniu o skierowaniu sprawy do mediacji sąd wyznacza od razu osobę mediatora. Jednak i tutaj ma zastosowanie zasada dobrowolności postępowania mediacyjnego, co przekłada się na to, że strony mogą zgodzić się na wyznaczoną przez sąd osobę mediatora lub wybrać do tej roli inną osobę z listy stałych mediatorów sądowych. Należy także pamiętać, że bez zgody stron mediator nie może przeglądać akt sprawy.

Przepisy prawa nie wykluczają możliwości zawarcia przez strony ugody na ich wniosek na każdym etapie postępowania sądowego. Możliwe jest zatem skierowanie sprawy do mediacji nawet w trakcie postępowania apelacyjnego – o ile strony złożą w tej sprawie zgodny wniosek. Co prawda sąd apelacyjny nie posiada kompetencji kierowania stron do mediacji z własnej inicjatywy, ale nie ma przeszkód prawnych, aby zasugerował stronom złożenie takiego wniosku.

W postanowieniu o skierowaniu sprawy do mediacji sąd wyznacza czas jej trwania, który nie może być dłuższy niż 3 miesiące. Termin ten może ulec przedłużeniu na zgodny wniosek stron oraz z innych ważnych powodów, o ile będą one uzasadnione dużym prawdopodobieństwem ugodowego zakończenia sporu.